Ba Tư là tên gọi cổ của Iran. Tên gọi này xuất phát từ một khu vực lịch sử có tên là Persis, nơi mà người Avestan (một nhóm người Indo-Iran) sinh sống. Tên gọi "Ba Tư" đã được sử dụng phổ biến trong nhiều thế kỷ, nhưng hiện nay, quốc gia này chính thức được gọi là "Cộng hòa Hồi giáo Iran".  Ngày nay, Iran là một quốc gia hiện đại với nền văn hóa phong phú và lịch sử lâu dài.

Quốc gia này đã từng là trung tâm của nhiều nền văn minh vĩ đại và có ảnh hưởng lớn đến nghệ thuật, khoa học và triết học.

Ba Tư đã trải qua nhiều giai đoạn lịch sử với sự hình thành của nhiều đế chế vĩ đại. 

  • Đế chế Achaemenid (558–330 TCN):

  • Được thành lập bởi Cyrus Đại đế, đây là một trong những đế chế đầu tiên và lớn nhất trong lịch sử, mở rộng từ Ấn Độ đến Ai Cập và Hy Lạp. Nổi bật với hệ thống quản lý hiệu quả và chính sách khoan dung.

  • Đế chế Seleucid (312–63 TCN):

  • Sau khi Alexander Đại đế chinh phục Đế chế Achaemenid, một phần lãnh thổ được chia cho các tướng của ông, trong đó có Seleucus I. Đế chế này bao trùm phần lớn lãnh thổ cũ của Achaemenid nhưng dần suy yếu do các cuộc nổi dậy và xung đột.

  • Đế chế Parthia (247 TCN–224 SCN):

  • Thay thế Đế chế Seleucid, Parthia trở thành một trong những đế chế mạnh mẽ nhất ở Ba Tư. Đế chế này nổi bật với sự phát triển thương mại và khả năng quân sự, đặc biệt là trong các cuộc chiến với Roma.

  • Đế chế Sassanid (224–651 SCN):

  • Thay thế Parthia, Sassanid là đế chế cuối cùng trước sự xâm lược của người Hồi giáo. Nó nổi bật với nền văn hóa và nghệ thuật phát triển, cùng với sự hồi sinh của đạo Zoroastrian.

  • Đế chế Safavid (1501–1736):

  • Thành lập bởi Shah Ismail I, đây là một trong những đế chế Hồi giáo vĩ đại nhất, nổi bật với việc thiết lập đạo Hồi Shi'a làm tôn giáo chính thức, cùng với sự phát triển nghệ thuật và văn hóa.

  • Đế chế Qajar (1789–1925):

  • Đế chế này là một giai đoạn suy yếu của Ba Tư, nhưng vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các phong trào hiện đại và quốc gia.

Iran nổi tiếng với văn hóa nghệ thuật đa dạng, bao gồm văn học, nhạc, và hội họa. Các tác phẩm của các nhà thơ như Rumi và Hafez vẫn được đọc và ngưỡng mộ trên toàn thế giới. Ba Tư nổi tiếng với nghệ thuật, văn học và kiến trúc. Các tác phẩm như "Shahnameh" của Ferdowsi thể hiện nền văn hóa và truyền thuyết phong phú của người Ba Tư. 

Tiếng Persian (Farsi) là ngôn ngữ chính thức của Iran và có một vai trò quan trọng trong văn hóa, lịch sử và giao tiếp của khu vực. Tiếng Persian thuộc nhóm ngôn ngữ Ấn-Âu, và có lịch sử lâu dài, với ba giai đoạn chính: Old Persian (Cổ Ba Tư), Middle Persian (Trung Ba Tư), và Modern Persian (Hiện đại). Tiếng Persian không chỉ là phương tiện giao tiếp mà còn là cầu nối văn hóa, kết nối các thế hệ và các nền văn minh khác nhau. 

Ở Ba Tư, Zoroastrianism, hay đạo Zoroaster, là một trong những tôn giáo cổ đại nhất và đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lịch sử tư tưởng tôn giáo. Zoroastrianism đã để lại một di sản văn hóa và tôn giáo phong phú, trong khi đạo Hồi hiện nay chiếm ưu thế tại Iran. Sự chuyển giao giữa hai tôn giáo này thể hiện sự thay đổi sâu sắc trong lịch sử tôn giáo và văn hóa của khu vực. 

Hiện nay, quốc gia này là Iran, nhưng tên "Ba Tư" vẫn được sử dụng trong một số ngữ cảnh văn hóa và lịch sử. Người Ba Tư là những người có nguồn gốc từ Iran và thường được nhắc đến trong bối cảnh lịch sử và văn hóa. Khi nói về Ba Tư, nhiều người có thể nghĩ đến nền văn minh cổ đại, nhưng ngày nay, Iran là quốc gia đại diện cho dân tộc và văn hóa đó. Việc không có "nước Ba Tư" trong hiện tại có thể gây nhầm lẫn cho những người không quen với lịch sử.